Η αναζήτηση μιας βιώσιμης ειρήνης στην Ουκρανία εξελίσσεται σε πεδίο σκληρής αντιπαράθεσης, με τη Μόσχα να διακηρύσσει την πρόθεσή της για λύση, ενώ οι Ηνωμένες Πολιτείες και η Ευρώπη περιγράφουν μια τελείως διαφορετική πραγματικότητα. Οι πρόσφατες δηλώσεις του Ρώσου υπουργού Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, και του Αμερικανού αντιπροέδρου Τζέι Ντι Βανς, ανέδειξαν τις αντιφάσεις και τα αντικρουόμενα συμφέροντα που συνοδεύουν τον πόλεμο, με τον Ντόναλντ Τραμπ να παραμένει σταθερά στο επίκεντρο.

Οι ρωσικές θέσεις: Ειρήνη με όρους

Ο Σεργκέι Λαβρόφ, σε συνέντευξή του στο NBC, δήλωσε: «Θέλουμε ειρήνη στην Ουκρανία. Ο πρόεδρος Τραμπ θέλει ειρήνη στην Ουκρανία. Η αντίδραση [των ηγετών της Δύσης] στη συνάντηση της Αλάσκας, η συγκέντρωση στην Ουάσινγκτον αυτών των Ευρωπαίων αντιπροσώπων και ό,τι έκαναν μετά την Ουάσινγκτον, δείχνει ότι δεν θέλουν ειρήνη».

Παρότι η συνάντηση στην Αλάσκα μεταξύ Τραμπ και Πούτιν δεν οδήγησε σε κατάπαυση πυρός ούτε σε συμφωνία για συνάντηση Πούτιν – Ζελένσκι, ο Λαβρόφ την παρουσίασε ως «ένδειξη προθέσεων».

Όταν ρωτήθηκε αν ο Πούτιν «παίζει» με τον Τραμπ δείχνοντας συμφιλιωτικός αλλά συνεχίζοντας τους βομβαρδισμούς, απάντησε: «Δεν είναι δουλειά των νομοθετών ή οποιουδήποτε μέσου ενημέρωσης να αποφασίσει από τι παρακινείται ο πρόεδρος Τραμπ. Σεβόμαστε τον πρόεδρο Τραμπ επειδή υπερασπίζεται τα αμερικανικά εθνικά συμφέροντα. Και έχω λόγους να πιστεύω ότι ο πρόεδρος Τραμπ σέβεται τον πρόεδρο Πούτιν επειδή υπερασπίζεται τα ρωσικά εθνικά συμφέροντα».

Ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών απέρριψε επίσης τις κατηγορίες ότι η Μόσχα βομβαρδίζει αμάχους: «Οι μυστικές μας υπηρεσίες έχουν πολύ καλή πληροφόρηση και στοχοποιούμε μόνο στρατιωτικές επιχειρήσεις, στρατιωτικές εγκαταστάσεις ή βιομηχανικές επιχειρήσεις που εμπλέκονται άμεσα στην παραγωγή στρατιωτικού εξοπλισμού για τον ουκρανικό στρατό».

Παράλληλα υποστήριξε ότι «η Ουκρανία έχει δικαίωμα να υπάρχει», αλλά πρόσθεσε ότι «πρέπει να αφήσει τον κόσμο να φύγει», αναφερόμενος στις απαιτήσεις του Πούτιν για παραχώρηση της Κριμαίας, που «αποφάσισε ότι ανήκει στη ρωσική κουλτούρα», καθώς και τμημάτων του Ντονμπάς.

Η αμερικανική στάση: Διπλωματία με επιφυλάξεις

Ο αντιπρόεδρος των ΗΠΑ, Τζέι Ντι Βανς, μιλώντας στην ίδια τηλεοπτική εκπομπή, προσπάθησε να δείξει μια πιο συγκρατημένη εικόνα, λέγοντας: «Νομίζω ότι οι Ρώσοι έκαναν σημαντικές παραχωρήσεις στον πρόεδρο Τραμπ για πρώτη φορά σε τριάμισι χρόνια αυτής της σύγκρουσης».

«Έχουν αναγνωρίσει ότι δεν θα μπορέσουν να εγκαθιδρύσουν καθεστώς-μαριονέτα στο Κίεβο. Αυτό ήταν, φυσικά, μια μείζονα απαίτηση στην αρχή. Και, το σημαντικότερο, έχουν αναγνωρίσει ότι θα υπάρξει κάποια εγγύηση ασφάλειας για την εδαφική ακεραιότητα της Ουκρανίας».

Ο ίδιος όμως προειδοποίησε ότι «οι ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις ιστορικά προχωρούν με σκαμπανεβάσματα» και πως δεν πιστεύει ότι το τέλος του πολέμου «θα συμβεί εν μία νυκτί».

Πρόσθεσε ακόμη: «Είναι περίπλοκο, αλλά θα συνεχίσουμε να προσπαθούμε να πείσουμε τα μέρη να μιλήσουν μεταξύ τους και να συνεχίσουμε να παίζουμε το παιχνίδι της επιθετικής διπλωματίας, γιατί αυτός είναι ο μόνος τρόπος να τελειώσει αυτή η υπόθεση».

Παράλληλα, υπενθύμισε ότι η Ρωσία «θα έπρεπε να μην έχει ξεκινήσει τον πόλεμο». Ο Βανς τόνισε ότι τυχόν νέες κυρώσεις εναντίον της Ρωσίας θα εξεταστούν «κατά περίπτωση».

Ευρωπαϊκή δυσπιστία και επικοινωνιακή στρατηγική του Κρεμλίνου

Ωστόσο, από την άλλη πλευρά, οι Ευρωπαίοι εμφανίζονται ιδιαίτερα καχύποπτοι. Η ύπατη εκπρόσωπος της ΕΕ για την εξωτερική πολιτική, Κάγια Κάλας, σχολίασε: «Είναι ξεκάθαρο ότι η Ρωσία δεν θέλει ειρήνη. Όσες υποσχέσεις έχει δώσει ο Πούτιν μέχρι τώρα, δεν τις έχει τηρήσει».

Χαρακτήρισε τη συνάντηση της Αλάσκας «επικοινωνιακό τζακποτ για το Κρεμλίνο» και πρόσθεσε: «Αυτό ήθελε. Ήταν ξεκάθαρο πριν από τη συνάντηση ότι ήθελε την εικόνα, αλλά πήρε πολύ περισσότερα. Είχε μια τόσο θερμή υποδοχή στην Αμερική».

Τόνισε επίσης πως «ο Πούτιν απλώς γελάει, δεν σταματάει τις δολοφονίες αλλά τις αυξάνει».

Με αφορμή την Ημέρα της Ανεξαρτησίας της Ουκρανίας, ο Καναδός πρωθυπουργός Μαρκ Κάρνεϊ, ο οποίος μετέβη στο Κίεβο για τους εορτασμούς, στήριξε τις εκκλήσεις Ζελένσκι για ισχυρές εγγυήσεις ασφαλείας, χωρίς να αποκλείσει την αποστολή στρατευμάτων. Στις ΗΠΑ, ο Δημοκρατικός γερουσιαστής Κρις Κουνς προειδοποίησε: «Ο Πούτιν δεν πρόκειται να σταματήσει μέχρι να τον σταματήσουμε».

Οι προσωπικές εμμονές του Τραμπ ως εμπόδιο

Όπως σχολιάζει ο Guardian, η αμερικανική εξωτερική πολιτική αντιμετωπίζεται από τον Τραμπ ως προέκταση των προσωπικών του εμμονών και της πολιτικής του ατζέντας στο εσωτερικό.

Ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι σχέσεις του με τον Βλαντίμιρ Πούτιν και τον Βολοντίμιρ Ζελένσκι έχουν αναδειχθεί σε κεντρικό πεδίο αυτής της ιδιότυπης προσέγγισης, που συχνά προκαλεί αντιδράσεις τόσο εντός όσο και εκτός ΗΠΑ.

Κατά τη συνάντησή του με τον Πούτιν στην Αλάσκα, ο Ρώσος πρόεδρος φέρεται να είπε στον Τραμπ ότι αν εκείνος είχε κερδίσει τις εκλογές του 2020, «ο πόλεμος στην Ουκρανία δεν θα είχε συμβεί ποτέ».

Ήταν μια φράση που ταίριαξε απόλυτα με το αφήγημα που ο Τραμπ επαναλαμβάνει διαρκώς από την προεκλογική εκστρατεία του, ότι δηλαδή μόνο εκείνος θα μπορούσε να είχε αποτρέψει τη ρωσική εισβολή.

Η δημόσια επιβεβαίωση αυτής της θέσης από τον ίδιο τον Πούτιν λειτούργησε ως «επικύρωση» που, σύμφωνα με τους παρατηρητές, ο Τραμπ επιζητούσε.

Ο Τσάρλι Σάικς, συγγραφέας και ραδιοφωνικός παρουσιαστής, σημείωσε: «Στον κόσμο του Ντόναλντ Τραμπ δεν υπάρχει ουσιαστική διάκριση ανάμεσα σε όσα κάνει διεθνώς και σε όσα κάνει στο εσωτερικό, γιατί όλα περιστρέφονται γύρω από τον εαυτό του. Δεν υπάρχει ιδεολογική συνέπεια. Όλα αφορούν το τι εξυπηρετεί τα προσωπικά του συμφέροντα».

«Η ιδέα ότι θα στρωνόταν το κόκκινο χαλί για έναν διεθνώς καταζητούμενο εγκληματία πολέμου, 19 μήνες μετά τη δολοφονία του Αλεξέι Ναβάλνι, θα ήταν εμετική σε οποιοδήποτε πλαίσιο. Αλλά δεδομένου του μακροχρόνιου ιστορικού του Τραμπ με τον Βλαντίμιρ Πούτιν, υποθέτω πως θα έπρεπε να το περιμένουμε», πρόσθεσε.

Η Ταρά Σέτμαγιερ, πρώην επικεφαλής επικοινωνίας Ρεπουμπλικανών στο Κογκρέσο, τόνισε: «Ο Ντόναλντ Τραμπ φαίνεται να έχει μια ανεξήγητη συμπάθεια για οτιδήποτε κάνει ο Βλαντίμιρ Πούτιν, και ο τρόπος με τον οποίο οι εκλογές στη Ρωσία χειραγωγούνται και δεν είναι ελεύθερες ή δίκαιες φαίνεται να είναι κάτι που ο Ντόναλντ Τραμπ επιδιώκει ώστε να διατηρήσει την εξουσία».

«Όταν ο Ντόναλντ Τραμπ επαναλαμβάνει τα λόγια ενός δολοφόνου δικτάτορα, εγκληματία πολέμου, εχθρού των Ηνωμένων Πολιτειών, και αποφασίζει να τα μεταφράσει σε εσωτερική αμερικανική πολιτική, αυτό θα έπρεπε να σημάνει συναγερμό σε όλους για ποιον λόγο θα ήθελε να μιμηθεί οτιδήποτε προτείνει ο Βλαντίμιρ Πούτιν», κατέληξε.