Σε άρθρο του στο αμερικανικό δίκτυο, ο Μπρετ ΜακΓκέργκ – αμυντικός αναλυτής με θητεία σε κυβερνήσεις των ΗΠΑ – υποστηρίζει ότι παρά τις επιτυχίες στη μεσολάβηση για κατάπαυση του πυρός, ο αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ γνωρίζει ότι η Χαμάς παραμένει ο μεγαλύτερος πονοκέφαλος του στο σχέδιό του για τη Γάζα και ότι χωρίς την εξουδετέρωσή της, κάθε ειρηνευτικό σχέδιο κινδυνεύει να καταρρεύσει.
Καθώς καταλαγιάζει ο απόηχος της επίσκεψης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη Μέση Ανατολή, τα εμπόδια στο φιλόδοξο σχέδιό του για τη Γάζα αρχίζουν να γίνονται εμφανή. Και το δυσκολότερο από όλα φέρει ένα γνώριμο όνομα: Χαμάς.
Στο νέο σχέδιο, η οργάνωση μπορεί να μην απειλεί άμεσα το Ισραήλ, ωστόσο παραμένει σοβαρή απειλή για τους ίδιους τους Παλαιστινίους και για κάθε προοπτική σταθερής ειρήνης στην περιοχή. Τις τελευταίες εβδομάδες, αναφορές από περιοχές της Γάζας που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό τον έλεγχο της Χαμάς μιλούν για συλλήψεις και εκτελέσεις Παλαιστινίων που θεωρούνται ύποπτοι για διαφωνία με το καθεστώς της.
Το σχέδιο Τραμπ ορίζει πως στις περιοχές πάνω από την «κίτρινη γραμμή», η Χαμάς πρέπει να πρέπει να αφοπλιστεί και δεν μπορεί να παραμείνει στην εξουσία με οποιαδήποτε ιδιότητα.
Υπενθυμίζεται πως προ ημερών ο ίδιος ο Τραμπ υπογράμμισε πως ότι αν η Χαμάς συνεχίσει να σκοτώνει ανθρώπους στη Γάζα, «δεν θα έχουμε άλλη επιλογή από το να εισβάλουμε και να τους σκοτώσουμε».
Παράλληλα, το σχέδιο προβλέπει ότι ακόμη και στις περιοχές που παραμένουν υπό τον έλεγχό της, η Χαμάς οφείλει να αφοπλιστεί και να αποσυρθεί από την πολιτική εξουσία. Ο Τραμπ έχει ήδη προειδοποιήσει δημοσίως πως, αν η οργάνωση συνεχίσει να σκοτώνει αμάχους, «οι Ηνωμένες Πολιτείες δεν θα έχουν άλλη επιλογή από το να τη συντρίψουν».
Η δυσκολία, ωστόσο, είναι προφανής: η Χαμάς δεν είναι απλώς μια τρομοκρατική οργάνωση που σχεδιάζει επιθέσεις κατά του Ισραήλ, αλλά ένα καθεστώς που ελέγχει κάθε πτυχή της ζωής στη Γάζα εδώ και σχεδόν δύο δεκαετίες. Από το 2007, όταν ανέτρεψε βίαια τη Φατάχ, η Χαμάς έχει εγκαθιδρύσει ένα αυταρχικό σύστημα εξουσίας, διατηρώντας τον πληθυσμό εγκλωβισμένο ανάμεσα στην καταπίεση και τον φόβο.
Στο ίδιο άρθρο του CNN, υπενθυμίζεται ότι η διεθνής κοινότητα έκλεισε τα μάτια για χρόνια απέναντι στη συνεχιζόμενη κυριαρχία της Χαμάς, επιτρέποντας να θεωρείται το status quo «δυσάρεστο αλλά αναπόφευκτο». Το αποτέλεσμα ήταν η τραγωδία της 7ης Οκτωβρίου 2023, όταν περισσότεροι από 3.000 μαχητές της Χαμάς εισέβαλαν στο Ισραήλ, σκοτώνοντας πάνω από 1.000 ανθρώπους και απάγοντας εκατοντάδες ομήρους.
Οι επακόλουθες διαπραγματεύσεις για απελευθέρωση ομήρων και κατάπαυση του πυρός, στις οποίες συμμετείχαν ΗΠΑ, Κατάρ και Αίγυπτος, κατέληξαν σε μερικές επιτυχίες αλλά χωρίς μόνιμη λύση. Η Χαμάς δεν εγκατέλειψε ποτέ τα βασικά της αιτήματα: πλήρη ισραηλινή αποχώρηση, παραμονή της ίδιας στην εξουσία και μόνιμη εκεχειρία υπό αμερικανικές εγγυήσεις — όροι που το Ισραήλ απορρίπτει κατηγορηματικά.
Το σημερινό 3 φάσεων σχέδιο του Τραμπ περιλαμβάνει:
- μερική αποχώρηση του Ισραήλ και 42ήμερη εκεχειρία με απελευθέρωση ομήρων,
- διαπραγμάτευση για πλήρη αποχώρηση και
- πρόγραμμα ανοικοδόμησης της Γάζας με διεθνή χρηματοδότηση.
Η πρώτη φάση ολοκληρώθηκε, αλλά οι επόμενες δύο πάγωσαν καθώς η Χαμάς εκμεταλλεύτηκε την εκεχειρία για να επανεμφανιστεί δημοσίως, προκαλώντας οργή στο Ισραήλ.
Σήμερα, η Ουάσιγκτον επιδιώκει να προωθήσει τη δημιουργία διεθνούς δύναμης ασφαλείας, στα πρότυπα του συνασπισμού που νίκησε το ISIS, με αμερικανική συνδρομή σε επίπεδο επιμελητείας και πληροφοριών – αλλά χωρίς την αποστολή στρατευμάτων στη Γάζα. Το στοίχημα είναι σαφές: χωρίς εναλλακτική δύναμη, η Γάζα θα παραμείνει πεδίο μάχης ανάμεσα στο Ισραήλ και τη Χαμάς.
Οι περισσότερες χώρες της περιοχής, από την Αίγυπτο μέχρι το Κατάρ και την Τουρκία, γνωρίζουν πια ότι ειρήνη χωρίς την απομάκρυνση της Χαμάς δεν υπάρχει. Και το σχέδιο του Τραμπ, όσο φιλόδοξο κι αν ακούγεται, θα κριθεί ακριβώς από το αν μπορεί να το πετύχει αυτό στην πράξη.
