Ο Αμερικανός διαπρεπής αρχαιολόγος του Πανεπιστημίου του Σικάγο Oscar Broneer ανακοίνωσε ότι, κατά τη διάρκεια των ανασκαφών του στην Ελλάδα, προέβη σε δύο πολύ σημαντικές αρχαιολογικές ανακαλύψεις στην περιοχή της Κορίνθου. Η μία ήταν ένα αρχαίο τείχος, ενώ η άλλη ήταν ένα μυστηριώδες σπήλαιο, χωμένο μες στη γη.

Ο Oscar Broneer, ο οποίος ήταν ο επικεφαλής της αρχαιολογικής αποστολής, που διενεργούσε ανασκαφές πλησίον της Κορίνθου, αποκάλυψε ότι τα ευρήματά του έγιναν όλως τυχαίως, κατά τη διάρκεια ενός περιπάτου του συντροφιά με τον γιο του, John Broneer.

Ο έγκριτος αρχαιολόγος διεθνούς φήμης και εμβέλειας φρονούσε ότι το τείχος ανήκε σε κάποιο οχυρό του 13ου αιώνα π.Χ., περίπου στο τέλος της Εποχής του Χαλκού. Μα, όσον αφορούσε στο περίεργο σπήλαιο, το οποίο ήταν κρυμμένο μέσα σ’ έναν βράχο, είχε διάμετρο 15 ποδών, άγνωστο βάθος και χρονολογούνταν περί του 6ου ή του 5ου αιώνα π.Χ. Το σπήλαιο αυτό περιείχε πήλινα αγγεία, χάλκινα ειδώλια και πολλά άλλα αντικείμενα τέχνης. Σύμφωνα με τον Oscar Broneer, τα ευρήματα αυτά έριχναν νέο φως σε μια αρχαία μυστηριώδη θρησκεία.

Το τείχος εντοπίστηκε κοντά στον Ισθμό της Κορίνθου. Ο αρχαιολόγος και ο γιος του έκαναν τον περίπατό τους, όταν αντιλήφθηκαν μερικούς λίθους, τοποθετημένους σε κανονική σειρά, που έμοιαζαν με ανθρώπινη κατασκευή, τον ένα δίπλα στον άλλο. Έσκαψαν, λοιπόν, προχείρως με τα χέρια τους και αποκάλυψαν το τείχος, το οποίο προφανώς χρησίμευε, ώστε να εμποδίζει εισβολή από τον βορρά. Από τον τρόπο της κατασκευής του, ο Oscar Broneer συμπέρανε ότι το τείχος είχε χτιστεί από τους Αχαιούς ηγεμόνες της Πελοποννήσου, στην προσπάθειά τους να αναχαιτίσουν εχθρικές επιδρομές, όπως, άλλωστε, καταμαρτυρούσε η αρχαία ελληνική ιστορία. Το τείχος αυτό πιθανότατα άντεξε περίπου εκατό χρόνια, αλλά τελικώς καταρρίφθηκε, όταν στην Πελοπόννησο κατέφτασαν οι Δωριείς, κατά την περίφημη κάθοδό τους.

Σχετικώς με το σπήλαιο, ο Αμερικανός φιλέλληνας αρχαιολόγος υποστήριζε ότι η τοποθεσία, στην οποία είχε βρεθεί, ήταν ο μυστικιστικός εκείνος τόπος, όπου τελούνταν ανά διετία τα Ίσθμια. Τα Ίσθμια ήταν πανελλήνιοι αγώνες, που διατηρήθηκαν επί σχεδόν μια χιλιετηρίδα, μέχρι τη Ρωμαϊκή κατάκτηση κι εντεύθεν. Ήταν έκδηλο ότι κάποια μυστηριώδης λατρεία συντελούνταν εκεί και οι αγώνες αποτελούσαν μέρος του τελετουργικού της λατρείας αυτής. Στο βάθος του σπηλαίου, επίσης, ανακάλυψε μερικά μικροσκοπικά ειδώλια εξαιρετικής τέχνης, απεικονίσεις ίππων, πολλά αναθήματα από χαλκό και χρυσό, τα οποία ήταν προφανώς δώρα προς τους θεούς.

O Oscar Broneer διενεργούσε ανασκαφές στην Ελλάδα από το 1952. Οι ανακαλύψεις του, μεταξύ άλλων, περιελάμβαναν και τον ναό του Ποσειδώνα στα Ίσθμια.

Η είδηση δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «ΑΚΡΟΠΟΛΙΣ», στις 30/10/1958…